هر کس در زندگی بارها دست به انتخاب میزند. چرا که انتخاب یکی از مهمترین فعالیتهای انسان است. انسان با انتخابهای خود مسیر زندگیاش را تعیین میکند انسان آزاد آفریده شده است و به او این اختیار داده شده است که در بسیاری از موارد آنچه را که مناسب میداند، برگزیند.به طور مثال کودک یا نوجوان از میان همه دانش آموزان یا اطرافیان خود تنها عدهای را به عنوان دوست خود انتخاب میکند. او برای این انتخاب دلایل و ملاکهای مختلفی دارد. برخی وقتی راه یا چیزی را انتخاب کردند از کار خود راضی هستند و دیگران به دلایل مختلف انتخاب خود را نادرست میدانند. موارد دیگری هم وجود دارند که در آنها دست به انتخاب میزنیم. انتخاب شغل ، انتخاب همسر ، انتخاب تیم ورزشی و ... از دسته اند.
لحظات انتخاب لحظاتی حساس هستند. چرا که با تصمیمگیری درباره روش یا پدیدهای خاص، فرد سرنوشت خود را رقم میزند. انتخاب در زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. با انتخاب درست میتوان از منابع (مادی ، مالی ، انسانی و اطلاعاتی) به شیوهای مناسب بهرهبرداری کرده و از اتلاف این منابع جلوگیری نمود. انتخابی که مبتنی بر اطلاعات و بینش باشد میتواند به تصمیمگیرنده در جلوگیری از ضایع شدن منابع کمک کند. از طرف دیگر به خاطر آن که فرد تصمیم گیرنده ، باید نسبت به انتخاب خود پاسخگو باشد ، بنابراین انتخاب صحیح میتواند به او در پاسخگو بودن و مسئولیت پذیری کمک کند.
برخی میپندارند برای آن که بتوان به توسعه کشور و ایجاد پیشرفتهایی در آن کمک کرد، باید تحصیلات دانشگاهی داشت. بهتر است بگوییم افرادی که در دانشگاه تحصیل کردهاند تا اندازهای به رشد و توسعه جامعه کمک میکنند. افراد دیگر نیز میتوانند موجبات توسعه کشور را فراهم آورند. به طور مثال کارگران ساده، کشاورزان ،دامداران ، رانندگان و بسیاری دیگر که به دانشگاه نرفتهاند نیز در صورتی که کار خود را به درستی انجام دهند سهم بسیار بزرگی در آبادانی و پیشرفت جامعه دارند. مهمترین مساله ای که باید مورد توجه قرار بگیرد آن است که افراد در زمینههایی مشغول به کار شوند که میتوانند بیشترین بازده را داشته باشند. یک کشاورز خوب بهتر از یک پزشک بد است. عدهای هم بر این باورند که میتوان در کنار کسب مهارتهای شغلی و حرفه ای به یادگیری موضوعات مورد علاقه پرداخت. به عنوان مثال ممکن است فردی به حرفه تراشکاری اشتغال داشته باشد و در همان حال کتابهای مربوط به مواد و ترکیبات آن را مطالعه کند یا حتی به مطالعه منابعی در زمینه روان شناسی بپردازد.
در دوره متوسطه یک بار دانشآموزان انتخاب رشته تحصیلی را تجربه میکنند. در واقع این انتخاب یکی از سرنوشت سازترین انتخابهای دانشآموزان است. با این کار آنان در راهی قدم میگذارند که زمینه دانش و توانایی آنان را تعیین میکند. فرصت بعدی برای انتخاب رشته تحصیلی هنگامی است که دانشآموزان برای ورود به دانشگاه ثبت نام میکنند. آنان پس از شرکت در آزمون سراسری و در صورتی که مجاز به انتخاب رشته شوند، رشته و دانشگاه محل تحصیل خود را بر میگزینند و بدین شکل بار دیگر سرنوشت خود را با یک انتخاب رقم میزنند.
انتخاب رشته تحصیلی اهمیت فراوانی دارد زیرا انتخاب نادرست رشته تحصیلی سبب افت علمی کشور، تضییع منابع اقتصادی و انسانی، بی تفاوتی و بی انگیزه شدن دانشجو نسبت به مسائل اجتماعی و ایجاد اختلالات روانی در زندگی فردی و اجتماعی دانشجو می گردد.
انتخاب رشته تحصیلی در هنگام پایان مقطع تحصیلی اول دبیرستان یکی از دغدغه های مهم دانش آموزان و والدین آن ها می باشد زیرا انتخاب درست رشته تحصیلی یکی از دلایل موفقیت تحصیلی و شغلی دانش آموزان در آینده می باشد.
برای یک انتخاب رشته درست باید ویژگی های خود دانش آموز از جمله میزان بهره هوشی ، نمرات تحصیلی او ، تعیین نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف ، بررسی علایق و استعدادهای او در زمینه رشتهها و مشاغل مورد بررسی قرار گیرد و والدین در این زمینه می توانند با دادن اطلاعات فراوان و واقعی و همچنین ایجاد روحیه عالی و اعتماد به نفس قوی در فرزند خود این توانایی را در او به وجود بیاورند تا بتواند بهترین رشته مورد علاقه خود را انتخاب کند.
دانش آموزان برای انتخاب رشته باید کاملا آزاد باشند و خودشان شخصا براساس استعداد و علاقه درونی خودشان تصمیم بگیرند و طوری نباشد که دانش آموزی فقط برای رضایت والدین و یا اطرافیانشان رشته خود را انتخاب کنند.
نکته مهم در انتخاب رشته در دبیرستان علاقه و میزان پیشرفت درسی و انگیزه خود جوش هر دانش آموز به درس های اصلی آن رشته تحصیلی است ، یعنی دانش آموزان از خواندن و مطالعه درس های آن رشته شخصا لذت ببرد و احساس تسلط بر آن درس را در خود احساس کند.
رشته تحصیلی که مورد علاقه افراد نباشد باعث از بین رفتن بسیاری از لذت ها و موفقیت ها در فرد می شود و بسیار اتفاق افتاده است که دانش آموزان فعال و با استعداد به خاطر اینکه رشته تحصیلی مناسبی را در دبیرستان انتخاب نکردند در ادامه تحصیل و یا پیدا کردن شغل مرتبط با رشته خود ناکام ماندند.
شناخت رشته و سپس انتخاب رشته در هنگام انتخاب رشته تحصیلی بسیار مهم و موثر می باشد و والدین ، دانش آموزان ، معلمان ، مشاوران و رسانه ها در شناخت و ارایه رشته های مختلف به دانش آموزان وظیفه سنگینی را بر عهده دارند.
داشتن علاقه از مهمترین مسائل انتخاب رشته تحصیلی می باشد زیرا میل و علاقه فرد به رشته مورد نظر باعث تلاش ، کوشش و صرف انرژی موثر می شود.
یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب رشته را شناخت رشته تحصیلی و عاقبت اندیشی در انتخاب آن است .توانایی علمی و استعداد فرد و همخوانی آن با رشته مورد نظر گاهی مورد علاقه دانش آموز نیست و دانش آموز برای انتخاب رشته باید تمامی جوانب از جمله علاقه ، استعداد ، آینده آن را مدنظر قرار دهد.
در انتخاب رشته باید شرایط و توان اقتصادی فرد با شرایط و هزینه های رشته مورد نظر همخوانی داشته باشد و همچنین مراکز آموزش باید قابل دسترسی باشند.
در انتخاب رشته باید شرایط و توان اقتصادی فرد با شرایط و هزینه های رشته مورد نظر همخوانی داشته باشد و همچنین مراکز آموزش باید قابل دسترسی باشند.
انتخاب رشته تحصیلی در دروه دبیرستان مقدمه ای برای انتخاب شغل می باشد .
پدر و مادر باید رقابت های ناسالم و سلیقه و علاقه ناسالم خود را در انتخاب رشته تحصیلی فرزندشان کنار بگذارند و برای انتخاب رشته تحصیلی فرزندشان شیوه مشارکتی را پیش گیرند و از افراد صاحب نظر استفاده کنند.
انتخاب رشته نباید برای دانش آموزان به صورت تحمیلی باشد زیرا باعث عدم رضایت شغلی و ترک تحصیل دانش آموزان می شود. ملاک اصلی در انتخاب رشته نمره ، سلیقه و علاقه دانش آموزان می باشد و والدین نباید رشته ای را به فرزند خود تحمیل کنند چون اگر دانش آموزی به اجبار وارد رشته ای شود در آینده دچار مشکل می شود.
بهترین منبع برای هدایت دانش آموزان به سمت انتخاب رشته مشاوران تحصیلی مدارس هستند که در طول سال با برگزاری آزمون ها مختلف علاقه مندی و استعداد افراد را می سنجند. مشاوران تحصیلی نظر دبیران ، نظر والدین و دانش آموزان را سوال می کنند و شناختی که مشاوران تحصیلی از دانش آموزان دارند بهترین ملاک برای هدایت دانش آموزان به سمت انتخاب درست رشته تحصیلی می باشد.
اساس مطالعه و خواندن بدون فراموشی، یادگیری و حافظه است. در اینجا با تکنیک PQRST آشنا میشویم:
مرور اجمالی (Preview)در این مرحله مروری اجمالی بر کل مطالب یا موضوع مطالعه داشته باشید تا از آن تصوری اولیه پیدا کنید. دستاورد این مرحله به دست آوردن دید کلی نسبت به عناوین فصل و نحوهی سازماندهی آنهاست.
پرسش کردن (Question)عناوین اصلی مطالب را به یک یا چند پرسش تبدیل کنید. پرسشهایی که بعدا با خواندن آن مطالب، به پاسخشان دست مییابید.
خواندن (Read)در این مرحله مطالب مورد نظر را با دقت بخوانید و بکوشید جواب پرسشهایی را بیابید که در مرحلهی Q مطرح کرده بودید. روی آنچه در دست مطالعه دارید، تأمل کنید و آن را به مطالب دیگری که میدانید ارتباط دهید. میتوان واژهها و عبارات کلیدی را در متن علامت زد و بعدا آن ها را مرور کرد. تا زمانی که تمام مطالب را نخواندهاید، یادداشتبرداری نکنید. چون پس از آن، اهمیت نسبی هر نکته را بهتر درمییابید. خلاصهنویسی هر فصل سبب میشود کل مطالب آن در ذهن سازماندهی شود.
تلقین و تکرار (Self recitation)پس از پایان مطالعه بکوشید نکات مهم آن را به یاد آورید و اطلاعاتی را که در آن مطرح شده از حفظ بیان کنید. درس پس دادن به خود، روش بسیار مؤثری برای تثبیت مطالب در حافظه است. به جای چند بار خواندن مطالب، بخش عمدهی مطالعه را برای به خاطر سپردن فعالانهی مطالب صرف و مطالب را به زبان خود بیان کنید. سپس آن را با متن مقایسه کنید تا مطمئن شوید آن ها را درست و کامل به یاد آوردهاید. با تکرار مطالب متوجه میشوید چه چیزهایی را به خاطر نسپردهاید.
آزمون (Test)پس از پایان مطالعهی یک فصل باید از خودتان امتحان بگیرید و کل مطالب فصل را مرور کنید. برای مرور بهتر است خلاصهی مطالب را بخوانید و این مرحله را به شب امتحان موکول نکنید. مطالعهی دقیق خلاصهی مطالب هر فصل پیش از خواندن آن، بهرهوری مطالعه را بیشتر میکند.
منبع:مجله آزمون، نویسنده: آیدین فروتنندافیگروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان. تنظیم: شکوفه باصری |
آشنایی با چهره های موفق (منبع پیک سنجش شماره 220)
موفقیت تنها مطالعه صرف کتاب نیست ، شیوه مطالعه را اصلاح کنید .
اولین گفتگوی سال جدید را با یکی از داوطلبان برتر گروه علوم تجربی آغاز می کنیم . مهمترین نکته ای که در این گفتگو خواهید خواند شیوة مطالعه ای است که از طرف آقای پرژام واحد به آن تاکید شده است .
آقای واحد دوران دبیرستان را در یکی از مدارس غیر انتفاعی بابل به انتها رسانده و در کنکور سراسری سال 79 موفق شد رتبه پنجم را در بین تمام شرکت کنندگان در این گروه به خود اختصاص دهد .
ایشان اکنون ترم دوم رشته داندنپژشکی را در دانشگاه شهید بهشتی تجربه می کنند . آنچه در ادام ه خواهید خواند ماحصل گفتگوی ما است .
برای کسب رتبه یک رقمی برنامه ریزی زمانی شما از کی آغاز شد ؟
از اول مهر ماه شروع کردم . البته از تابستان یکسری دروس تحصصی دورة پیش دانشگاهی را مرور کرده بودم و برنامه ریزی هدفدار و برنامة کارآمد خود را آنطور که بتوانم در کنکور موفقیت چشمگیری داشته باشم از همان اول مهرماه آغاز کردم .
برنامه ریزی هدفدار و منسجم شما به چه صورت بود ؟
همانطور که گفتم از اول مهر ماه به صورت هدفدار شروع به خواندن کردم و تا زمان کنکور هم ادامه دادم . دروس دروة پیش دانشگاهی را در تابستان خواندم . از مهرماه حدوداً روزی 10 ساعت مطالعه داشتم تست هم می زدم و تقریباً هر دو هفته یک بار در آزمونهای آزمایش مختلف شرکت می کردم تا بتوانم نقاط ضعف و قوت خودم رابهتر بشناسم درسها و فصولی را که می خواندم در صورتی از آنها عبور می کردم که بدانم آنها را کاملاً یادگرفته ام هیچ وقت امکان نداشت از درسی عبور کنم و به درس و فصلی دیگر بروم در حالی که آن فصل را یاد نگرفته ام .
آقای واحد ، شیوة مطالعه در نحوه قبولی چقدر می تواند مهم و کارآمد باشد ؟
ببیندی به نظر من مهمترین نکته همین شیوه و روش مطالعه است . مطالعه در درجه اول باید عمقی باشد و در ضمن توجه داشته باشیم که مطالعه ما تحت تأثیر برنامه ریزی مان قرار نگیرد . بعضی ها برای اینکه از برنامه شان عقب نیفتند و بتوانند همه چیزهای مشخص شده را بخوانند ، زود و سطحی از درسها و فصول عبود میکنند به خیال اینکه یادگرفته اند ولی من می گویم تا زمانی که یک مبحث برای انسان مشخص ندشه نباید از آن مبحث گذشت . مطالعه عمقی و نکته برداری و خلاصه برداری را بهترین روش مطالعه می دانم .
بسیاری از داوطلبان کنکور معتقدند ، با وجود اینکه بسیار زیاد خوانده اند اما باز هم نتوانسته اند در کنکور قبول شوند . به نظر شما چرا اینگونه افراد که ادعا دارند روانه بیشتر از 10 ساعت هم خوانده اند اما موفقیت حاصل نکرده اند ؟
به نظر من شیوه مطالعه آنها بد بوده است . اولاً ساعات مطالعه مفید مهم است نه کل ساعات مطالعه ، شیوة مطالعه و چگونگی مطالعه از همه چیز مهمتر است .
شما برای موفقیت بهتر و مناسبتر در کنکور چه نکته یا نکاتی را پیشنهاد می کنید ؟
در درجه اول تسلط به تمام مطالب کتابهای درسی در اینصورت اگر کسی به کتب درسی تسلط کامل پیدا کند می تواند وارد روشهای مرور و تست شود اینگونه عمل کردن به موفقیت می انجامد .
گفتید که از بتدا به داشتن یک رتبه تک رقمی علاقه داشتید . آن زمان با دیدن عکسهای افرادی که اینگونه رتبه ها را کسب می کردند ، چه چیزی از آنها در ذهنتان شکل می گرفت ، عملکرد آنها را چگونه تصویر می کردید ؟
آنها را آدمهای هدفمند و موفق می دانستم ، می دانستم که باید آدمهایی منظم با برنامه ریزی دقیق باشند طبیعتاً هم احساس می کردم که از نظر هوشی نیز باید با افراد دیگر تفاوت داشته باشند .
به نظر شما در انتخاب رشته چه چیزی بیشتری باید مورد توجه قرار گیرد . برای انتخاب رشته برتری را به علاقه باید داد یا دید اجتماعی؟
ببینید در وهلة اول علاقه از همه چیز مهمتر است . توجه کردن و در نظر گرفتن علاقه مهمترین نکته است اما نمی توان فاکتورهای دیگر از قبیل دید و برتری اجتماعی و همچنین شرایط بازار شغلی آینده را در نظر نگرفت . البته در ارتباط با دید اجتماع من فکر می کنم این دید و اولویت اجتماعی است که علاقه را بوجود می آورد و همین علاقه سبب انتخاب می شود .
دوست دارید در نهایت به چه هدفی برسید برای زندگی ایده خاصی در نظر دارید ؟
دوست دارم در ابعاد مختلف زندگیم رشد کنم هرگز دوست ندارم انسانی تک بعدی باشم تنها پیشرفت در دروس و یا در رشته ای که در آن هستم برایم ملاک نیست و همین که احساس رضایت ، خوشبختی و احساس امنیت خاطر کنم فکر می کنم کافیست .
اگر بخواهیدعوامل موفقیت خود را مرور کنید اولویتهای اول و اصلی را از آن کدامیک می دانید ؟
اول تلاش و پشتکار خودم و در مرحلة بعد عوامل جانبی همچون خانواده ، کلاسها ، کتابها ، تستها ، مدارسه ام .
به عنوان آخرین مطلب برای داوطلبان کنکور امسال دوست دارید به چه نکته ای اشاره کنید که مهمتر از هر چیز دیگری باشد ؟
اول اینکه سعی کنند از زمانشان دست استفاده کنند . فقط نشستن و دروس را مطالعه کردن نه درست است و نه مفید بلکه باید به جنبه ها و نکته های دیگر از قبیل شیوة مطالعه ، تست و شرکت در آزمونهای مختلف ، … هم توجه کنند .
باید داوطلبان کنکور به خود بقبولانند که قبول شدن در کنکور در حد استعداد و توانایی آنها است تنها باید به شیوة مطالعه توجه کنند .